Sık kullandığımız bir deyim vardır.“Yüksek sesle düşünmek” diye tanımlar, bir konu hakkında fikir üretmek , tartışma başlatmak isterseniz , söze bu cümle ile başlarsınız.
Ben de bu günkü yazıma “hep aynı yolu kullanmak” cümlesi ile başlamak istedim . Amacım kendi durumumuz hakkında , kendi kendimizle ve çevremizle tartışma yaratmak adına , böyle bir yaklaşımla kendimi ifade ettim.
Taa ilkokul yıllarından başlayarak ; her sabah kalkar kalmaz , lavabo da yapılması gereken şeyleri yaptıktan sonra , elimizi yüzümüzü yıkar doğruca kahvaltı için masaya otururuz . Hızla bir kaç yudum bir şeyler atıştırdıktan sonra , yine hızla giyinmeye başlarız.Sonrasında hemen çantamızı kapar sokağa çıkarız.. Bir kaç cümle de ifade ettiğimiz haraketler adeta otomatik olarak yaptığımız ama pek de sorgulayamadığımız haraketlerdir. Bu durum , devam eden sonraki yıllarda da aynen devam eder . Sadece tatil günlerinde bir kaç saat daha fazla yatarız ama , uyandığımız da yaptığımız şeyler yine aynıdır. Fark sadece ; çantamızı kapıp sokağa çıkmamaktır. Kahvaltı masasının başında biraz daha uzun oturur, fazladan bir kaç çay içer, ekstra olarak ta günlük gazeteleri okuruz.
İlkokul-ortaokul-lise-hatta üniversiteyi bitirseniz bile sabah uyandığınız andan itibaren yaptığınız eylemler hep aynıdır…. Oturduğunuz kentte okula gitmek için , servise binmek gibi bir zorunluluğunuz yoksa , hep aynı yolu kullanırsınız. Hatta eve dönmek için kullandığınız yol yine aynı yoldur. Haliyle bu haraketleriniz de , otomatik olarak yerine getirilen haraketler haline gelmiştir.
Sonrasında ise , çalışma hayatına başlarsınız . Uyanır uyanmaz yaptığınız hareketleri tekrarlar , elbiselerinizi giyer-sokağa çıkarsınız . İşe gittiğiniz yol ; büyük ihtimalle farklılaşmıştır ama, dönüşte de aynı yolu kullanmak durumunda kalırsınız . Ve bu durumda adeta otomatikleşmiştir ve her gün aynı şeyleri yapmaya devam edersiniz.
Hayat devam ediyor ve çalışmaya da başladığınıza göre iç güdüsel olarak evlenmeniz gerektiğini düşünmeye başlarsınız . Bir süre sonra evlilik de gerçekleşir. Artık evlisiniz-yeni bir ev kurdunuz . Sabah kalktınız aynı hareketleri tekrarladınız , evinizden çıktınız ve işe gidiyorsunuz . Yeni eviniz ile işiniz arasındaki yol değişse bile , dönüşte tekrar aynı yolu kullanırsınız.
Artık , hayat sizin için rutinleşmiştir. Her gün aynı şeyleri yapar, aynı yolu kulanır, aynı otobüsle-minibüsle vs.evinize dönersiniz. Artık tıkır tıkır işleyen bir çarkınız(!?) vardır ve o çarkın dışına çıkmanız çok zordur . Çünkü zorunluluklarınız vardır, aynı iş yerinde çalışmak zorundasınızdır ve en önemlisi her ay evinize gerekli miktarda parayı getirmek durumundasınızdır.Buraya kadar yazdıklarımın pek tartışılabilir bir tarafı yok gibidir. Yaptığınız her eylem , alışkanlıklarınızı ve zorunluluklarınızı yerine getirmeye yöneliktir….!
Diyelim ki mesleğiniz öğretmenlik….Milli Eğitim Bakanlığının önünüze koyduğu müfredat programına uymak zorunluluğunuz nedeniyle , o müfredatı ezberlersiniz ve yıllarca aynı dersi vermeye devam edersiniz . Yani yaşam ve düşünce koşullarınız ,gündelik hayatın içinde kodlanmış olmaktadır. Hayatınızın kodlanmış hali böyledir. Artık çarkınız daha genişlemiş olarak (!?) dönmeye devam eder.:)))
Diyelim ki mesleğiniz inşaat mühendisliği ; Sizin iş olarak kodlandığınız şey “inşaatı”en iyi şekilde yapmaktır. Bir süre sonra uzmanı olduğunuz iş de , sizin için rutin bir eylem haline gelecektir. Yaptığınız diğer şeyler ise başkalarının gündelik hareketlerinden farklı değildir….
Bir fabrika da çalışıyorsunuz ve her gün aynı işi yapıyor-aynı makineleri kullanıyorsunuz . Bir süre sonra hayat sizin içinde rutinleşecektir. Sizinde yaptığınız diğer şeyler de başkalarının gündelik hareketlerinden farklı değildir…..
Yaptığınız işiniz ve uzmanlığınız ne olursa olsun (tabii ki istisnalar vardır , farklı iş yapabilme olanakları vardır. Bu sayede belki rutinin dışına çıkabilirsiniz ) yaşam çarkı hep aynı istikamette dönmeye devam eder.
Tüm bu saydıklarımızın ; yıllar sonra farkında olmadan sizin bilgi birikiminizi , kültürünüzü , kişiliğinizi oluşturduğunu görürsünüz . Görgünüz ve görgüsüzlüğünüz bu çarkın içinde oluşmuştur artık. Günlük hayatın içindeki her şeyi ; edindiğiniz bu bilgi,bu görgü,bu kültür,bu değerlendirme kriterleri içinde değerlendirmeye başlarsınız. Artık pencereniz , ufkunuz , bakış açınız oluşmuştur. Bu çemberin dışındaki olaylar , sizin açınızdan doğru ve gerçekçi olarak değerlendirilmesi zor olaylardır.!!!
Her şeye rağmen , taaa baştan olacakların farkında olup , sizin dışınızdaki dünyayı değerlendirmek için bazı tedbirler aldıysanız ; yani okuyup yazdıysanız , dinlediyseniz , konuştuysanız ,tartıştıysanız , olaylara farklı bir gözle bakabilmek için , kendinizi farklı konularda da fikir ve düşünce sahibi olabilecek şekilde yetiştirdiyseniz ; kendinizi farklılaştırmış ve iyi yetişmişsiniz demektir . Aksi halde diğer insanlar tarafından ; “adam bütün hayatı boyunca aynı yoldan gidip gelmiş ,aynı işi yapmış devlet memuru”olarak veya “dolap beygiri gibi dönüp durmuş” kafası basmaz-çalışmaz , kişi olarak tanımlanırsınz .
İyisi mi ; bir çoğumuz için geçmiş zamanlara yanmak , üzülmek yerine , yetiştirmekte olduğumuz nesillere ; yaşamın nasıl farklılaştırılacağını öğretmek en akılcı yoldur anlayışıyla yardımcı olalım.Tecrübe ve bilgilerimizi aktaralım . Onlarda gelecekte kaybettikleri zamanlar için üzülüp
News
